Arabulucunun rolü, uyuşmazlık yaşayan taraflara kendi çözümlerini bulmaları için destek olmaktır. Genellikle bir katalizör gibi hareket eden arabulucu, taraflar arasındaki iletişimi teşvik ederek yeni çözüm yolları açar. Ancak, arabulucunun rolü ve yapabilecekleri hakkında net bir anlayışa sahip olunması önemlidir; yanlış beklentiler süreci karmaşıklaştırabilir. İşte arabulucunun neler yaptığı ve yapmadığı hakkında bir rehber:
Arabulucu Ne Yapar?
Müzakere Sürecini Tasarlar: Her anlaşmazlık benzersizdir; arabulucu, tarafların ihtiyaçlarına en uygun şekilde süreci tasarlar.
Uygunluğu Belirler: Arabuluculuk bu anlaşmazlık için doğru yöntem mi? Arabulucu, sürecin uygun olup olmadığı konusunda taraflara rehberlik eder.
Tarafları Bir Araya Getirir: Doğru kişilerin bir araya gelmesini sağlar ve sürecin her aşamasında rehberlik eder.
Müzakerenin Nasıl Yürüyeceğini Açıklar: Sürecin işleyişini, hangi adımların izleneceğini açıkça ortaya koyar.
Destekleyici Bir Ortam Sağlar: Güvenli bir ortamda tarafların özgürce konuşabilmeleri için uygun koşulları yaratır.
Kuralları Belirler: Tarafların süreci etkili bir şekilde yönetebilmeleri için gerekli temel kuralları oluşturur.
Bakış Açılarını Anlamaya Yardımcı Olur: Tarafların birbirlerinin bakış açılarını anlamalarına katkı sağlar.
Olumsuz İletişim Döngülerinden Çıkmalarını Sağlar: Tarafların yapıcı bir dille iletişim kurmalarını teşvik eder.
Yanlış Anlamaları Açıklığa Kavuşturur: Tartışmalar sırasında ortaya çıkan belirsizlikleri netleştirir.
Dürüst ve Eşit İlişkilere Dikkat Eder: Arabulucu, sürecin her aşamasında adil bir ortamın sağlandığından emin olur.
Gerçekçi Çözüm Alternatiflerini Değerlendirir: Taraflarla birlikte olası çözümlerin gerçekçiliğini değerlendirir.
Anlaşmaya Varmada Destek Olur: Tarafların kendi aralarında kabul ettikleri nihai bir çözüme ulaşmalarında destek olur.
Arabulucu Ne Yapmaz?
Taraf Tutmaz: Arabulucu tamamen tarafsızdır ve her iki tarafa eşit mesafede durur.
Karar Vermez: Arabulucu çözüm dayatmaz; kararlar, tamamen taraflara aittir.
Zorlayıcı Bir Anlaşma Dayatmaz: Taraflara neyi kabul etmeleri gerektiğini dikte etmez; sürecin sonunda alınacak karar tarafların özgür iradesine dayanır.
Kim Haklı veya Haksız Kararını Vermez: Arabuluculuğun amacı, kazanan veya kaybeden belirlemek değil, tarafların ortak bir çözüme ulaşmalarını sağlamaktır.
Hukuki veya Mali Tavsiye Vermez: Arabulucu uzman bir danışman değildir; hukuki veya mali tavsiyeler için avukatlar veya finansal danışmanlar devreye girebilir.
Psikolojik Destek Sunmaz: Arabulucular terapi veya danışmanlık hizmeti vermez; duygusal destek için katılımcılar psikolojik danışmanlardan yardım alabilirler.
Mesajcı Olarak Arabulucu: “Shuttle Mediation”
Bazı durumlarda arabulucu, mesaj taşıyan bir aracı rolü de üstlenebilir. “Shuttle Mediation” olarak bilinen bu yöntemde, arabulucu taraflarla ayrı ayrı görüşerek, tarafların fikirlerini birbirlerine iletir. Ancak güvenli bir ortam olduğu sürece, tarafların doğrudan konuşması en iyi sonuçları verebilir.
Arabulucunun rolü, tarafların kendi çözümlerini bulmalarını desteklemektir ve tarafsız kalarak, tüm süreci onların kontrolünde tutmayı amaçlar. Arabuluculuk, yargı sürecine göre daha hızlı, daha az maliyetli ve ilişkilere zarar vermeden çözüm üretmeye odaklanır.
Kaynak: Dünya Bankası / MEDIATION SERIES MEDIATION- ESSENTIALS
